اسکن هسته ای استخوان چیست و چگونه انجام می‌شود؟
اسکن هسته ای استخوان با سی تی اسکن فرق دارد. معمولاً این نوع تصویر برداری اشعه کمتری را ساطع می‌کند و به طور دقیق‌تر مشکلات استخوان را تشخیص می‌دهد. اسکن استخوان حدود ۳۰ دقیقه طول خواهد کشید و به صورت چند تصویر در اختیار پزشک قرار می‌گیرد. از این رو تعدادی از پزشکان با بررسی نقاط سیاه در اسکن استخوان می‌توانند تشخیص درستی را برای بیمار انجام بدهند.
اسکن هسته ای استخوان چیست؟
اسکن استخوان یک نوع تصویربرداری است که می‌تواند به طور دقیق هر نوع مشکل و صدمه در استخوان را نشان دهد. پس زمانی که اشعه ایکس استاندارد نتواند دردهای اسکلتی را تشخیص دهد، معمولاً پزشک، انجام اسکن هسته ای استخوان را پیشنهاد می‌کند. لازم است بدانید که این نوع آزمایش می‌تواند سرطان انتشار یافته به استخوان از نقاط دیگر بدن را نیز تشخیص دهد.
اسکن هسته ای چگونه انجام می‌شود؟
افرادی که متقاضی انجام اسکن هسته ای هستند در ابتدا یک ماده رادیواکتیو به آن‌ها تزریق می‌شود. سپس به بیمار حدود ۳- ۴ ساعت فرصت داده می‌شود تا این ماده به طور کامل در بدن او منتشر شود، در این مدت باید بیمار مایعات زیادی بنوشد، این کار باعث می‌شود تا ماده رادیواکتیو اضافی از راه کلیه دفع شود.
سپس بیمار باید برای انجام تصویر برداری خود را آماده کند. یعنی ابتدا مثانه را تخلیه کند و لباس‌های کلینیک پزشکی هسته ای را بپوشد، در این مرحله از اسکن هسته ای استخوان لازم است تا بیمار تمامی اشیاء فلزی را از خود دور کند و سپس به اتاق تصویر برداری برود. یک پرستار در این اتاق به بیمار کمک می‌کند تا به درستی روی تخت دراز بکشد. سپس پرستار از اتاق خارج می‌شود تا مراحل اسکن توسط یک دوربین بزرگ انجام بگیرد.
در اتاق مجاور یک تکنیسین تصویر برداری تمام حرکات بیمار را کنترل می‌کند. معمولاً این تصویربرداری حدود ۳۰-۶۰ دقیقه زمان می‌برد و در مراحل مختلف اسکن هسته ای کل بدن به خوبی بررسی می‌شوند.
مراقبت های بعد از اسکن استخوان
بعد از انجام این آزمایش بیمار نباید مراقبت خاصی داشته باشد فقط باید به مدت ۲- ۳ روز زیاد مایعات بخورد. لازم است بیمار به دلیل تابش اشعه از نزدیک شدن به کودکان و زنان باردار و شیرده خودداری کند.
نقاط سیاه در اسکن استخوان نشانه چیست؟
زمانی که ماده رادیواکتیو به بدن بیمار تزریق می‌شود برخی از قسمت‌های بدن مقدار بیشتری از این ماده را دریافت می‌کنند. این قسمت‌ها سلول‌هایی هستند که بر اثر آسیب دیدگی در حال ترمیم شدن می‌باشند. معمولاً اسکن هسته ای استخوان این بخش‌های بدن را برجسته‌تر و به صورت نقاط سیاه نشان می‌دهد. بر همین اساس برخی پزشکان مرتبط با این نوع تصویربرداری‌ها مانند:
- متخصص ارتوپدی
- فوق تخصص روماتولوژی
- متخصص مغز و اعصاب
می‌توانند از روی نقاط سیاه بسیاری از اختلالات وارد آمده به ساختار استخوان را تشخیص دهند. بنابراین می‌توان گفت اسکن هسته ای برای تشخیص سرطان بسیار کاربرد دارد.
همچنین بخوانید: آزمایش پاتولوژی چیست و برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
کاربرد اسکن استخوان در پزشکی
این شیوه یک ابزار قدرتمند است که برای تشخیص بسیاری از بیماری‌های استخوان از قبیل:
- شکستگی های استخوان
- التهابات مفاصل یا همان آرتروز
- سرطان های استخوانی
- عفونت مفاصل
- تعویض مفاصل
- دیسپلازی فیبری
- اختلال موجود در خون رسانی به استخوان‌ها
- مرگ برخی بافت های استخوانی
- بررسی تومورهای مرتبط با بافت همبند
- مشکلات ایجاد شده در ستون فقرات
و همچنین مشاهده وجود لخته های خون در مغز به کار می‌رود.
اسکن سه فاز استخوان
به طور کلی مدت زمان اسکن هسته ای استخوان بستگی به بخش‌های اسکن دارد. در صورتی که پزشک معالج به اسکن کل بدن نیاز داشته باشد لازم است تا اسکن استخوان سه فاز انجام شود. این نوع اسکن استخوان در چند مرحله انجام می‌گیرد:
- تصویر اول ۱-۲ دقیقه زمان می‌برد، این تصویر در رابطه با افزایش خون رسانی انجام می‌شود.
- تصویر دوم ۵- ۱۰ دقیقه زمان می‌برد، این تصویر در رابطه با پرخونی انجام می‌شود.
- تصویر سوم ۲-۴ ساعت پس از تزریق ماده رادیواکتیو صورت می‌گیرد.
برای اینکه بررسی استخوان‌ها به درستی انجام بگیرد گاهی اوقات پزشک معالج علاوه بر اسکن استخوان آزمایش تک فوتون که نوعی توموگرافی کامپیوتری است را توصیه می‌کند.
معایب اسکن استخوان
به طور کلی انجام اسکن هسته ای استخوان همانند یک عکس برداری ساده است. تنها اینکه اشعه‌های آن می‌تواند باعث عقب ماندگی ذهنی جنین شود، پس خانم‌های باردار تحت هیچ شرایطی نباید این آزمایش را انجام دهند.
نظرات کاربران درباره اسکن هسته ای استخوان چیست و چگونه انجام می‌شود؟